Weksel jest jednym z papierów wartościowych, pełniących rolę dodatkowego zabezpieczenia spłaty zobowiązań. Najczęściej mają z nim do czynienia zwłaszcza osoby decydujące się na kredyt hipoteczny. Dokument uzupełniany jest w oparciu o prawo wekslowe, zaś osoba go podpisująca jednocześnie zobowiązuje się do zapłaty wskazanej sumy pieniędzy na rzecz danego wierzyciela. Wiedząc, czym konkretnie jest weksel, możemy przejść do odpowiedzi na główne pytanie. Według obowiązującego prawa, dłużnik wekslowy to osoba powiązana z danym wekslem, której podpis widnieje na dokumencie. Obecnie jesteśmy w stanie przedstawić kilka osób, które ze względu na pełnione obowiązki mogą zostać określone mianem dłużników wekslowych. Przyjrzyjmy im się bliżej.
Spis treści:
Jak już wspominaliśmy, dłużnikiem wekslowym może zostać każdy, kto jest powiązany z wekslem podpisem. Na tej podstawie wyróżniamy:
wystawcę weksla – osobę, która swoim własnoręcznym podpisem na dokumencie zobowiązuje się do zapłaty określonej kwoty na rzecz beneficjenta;
indosanta weksla – przekazującego prawa wynikające z dokumentu innej osobie;
poręczyciela weksla – zobowiązującego się uregulować płatności weksla, w przypadku gdy wystawca nie będzie w stanie wywiązać się ze swojego zobowiązania (wyjątek stanowi osoba, która zdecydowała się ograniczyć swoje obowiązki i zaznaczyła to w wekslu);
akceptanta weksla – gwarantującego zapłatę weksla trasowanego w przypadku, gdy jego wystawca nie wywiąże się ze zobowiązania.
Warto mieć świadomość istnienia dwóch rodzajów weksla: własnego i trasowanego. W przypadku weksla własnego, do jego zapłaty zobowiązuje się wystawca (zobowiązanie zapłaty). Tymczasem weksel trasowany jest wydawany dłużnikowi, który ma zwrócić należność na rzecz wierzyciela (polecenie zapłaty).
Większość weksli wystawianych jest w sposób blankietowy, stąd określanie ich mianem in blanco. Tego rodzaju dokument jest nieuzupełniony; oznacza to, że nie zawiera on co najmniej jednego z elementów standardowego weksla, takiego jak miejsca zapłaty, daty, wysokości sumy wekslowej bądź określenia osoby, na rzecz której należy dokonać wpłaty. Brak informacji jest w tym przypadku celowy. Weksel in blanco stosowany jest najczęściej jako zabezpieczenie dla wierzyciela przy zaciąganiu pożyczek czy kredytów. Zasady, na których wierzyciel będzie mógł uzupełnić weksel in blanco określa deklaracja wekslowa. Zazwyczaj sporządza się ją w formie pisemnej i zostaje ona podpisana przez obie strony. Celem deklaracji jest upewnienie dłużnika co do czystych intencji wierzyciela. Najważniejszym elementem każdego takiego dokumentu jest zapis dotyczący sumy wekslowej – powinna być ona wskazana precyzyjnie, jako jedna, konkretna kwota. Jednocześnie wierzyciel posługujący się wekslem in blanco musi pamiętać o tym, że dokument nie gwarantuje ochrony przed niewypłacalnością dłużnika.
Nadrzędnym obowiązkiem każdego dłużnika wekslowego jest spłata zobowiązania. W sytuacji kredytów wekslowych, banki określają konkretny termin płatności, który albo można elastycznie zmieniać, albo nie ulega on zmianie. W przypadku, gdy dłużnik nie ureguluje swoich zobowiązań, posiadacz weksla może dochodzić swych roszczeń na drodze sądowej. Wówczas uruchamiana jest procedura żądania zapłaty zobowiązania wekslowego na mocy uproszczonej procedury sądowej. W takiej sytuacji wierzyciel może żądać od dłużnika nie tylko niezapłaconej sumy wekslowej, lecz także odsetek za wszelkie opóźnienia w płatności, uiszczenie prowizji komisowej, jak i zwrotu kosztów protestów oraz zawiadomień.
Jednym z podstawowych praw każdego dłużnika wekslowego jest przedawnienie weksla, które następuje po trzech latach – licząc od dnia wymagalności płatności wobec akceptanta bądź po roku wobec indosanta czy wystawcy. Także gdy wierzyciel nie trzyma się postanowień deklaracji wekslowej (w przypadku weksla in blanco), dłużnik może bronić swoich praw, podnosząc zarzut uzupełnionego weksla w sposób niezgodny z wcześniejszymi deklaracjami.
W przypadku gdy dłużnik wekslowy nie spełni swoich obowiązków, do których należy uregulowanie należności w określonym terminie, wierzyciel ma pełne prawo dochodzenia swoich praw. Może on między innymi złożyć pozew o wszczęcie postępowania nakazowego – stanowi ono bardzo korzystną opcję, gdyż jest znacznie tańsze od klasycznego postępowania sądowego, a przy tym nierzadko przyspiesza cały proces. W postępowaniu nakazowym rozpatrywanie sprawy odbywa się na posiedzeniu niejawnym; w przypadku uznania przez instytucję zasadności weksla, wydaje ona nakaz zapłaty. W takiej sytuacji dłużnik ma obowiązek uregulowania należności w ciągu najbliższych 14 dni. W momencie gdy tak się nie stanie, uruchamiane jest postępowanie egzekucyjne z udziałem komornika.
Odzyskiwanie należności od dłużnika należy rozpocząć jak najszybciej. W innym przypadku może dojść do przedawnienia roszczeń. Dochodzenie roszczeń zazwyczaj rozpoczyna windykacja polubowna, sprowadzająca się do dobrowolnego skłonienia dłużnika do spłaty, poprzez skontaktowanie się z nim drogą SMS, mailową, pocztą tradycyjną lub za pomocą telefonu. Oprócz tego, proces windykacji polubownej obejmuje wysłanie przedsądowego wezwania do zapłaty, windykację terenową, a także sprzedaż wierzytelności za pośrednictwem giełdy długów. Jeżeli mimo wykorzystania środków windykacji polubownej, spłata zobowiązania wciąż nie nastąpiła, spór można przekazać do rozpatrzenia przez sąd.
Dłużnik wekslowy ma prawo ogłoszenia upadłości w przypadku osiągnięcia stanu niewypłacalności, przez który nie może spłacić wierzycieli, z jakimi zawarł poszczególne umowy. Podstawą do ogłoszenia bankructwa jest niespłacanie wymaganych zobowiązań. Proces ogłoszenia upadłości konsumenckiej nie należy do najprostszych. Kancelaria R. Ptak i Wspólnicy od lat reprezentuje Klientów i pełni fachowe doradztwo w zakresie upadłości konsumenckiej i innych, powiązanych z nią zagadnieniach. Każda prowadzona przez nas sprawa rozpoczyna się od dokładnej analizy sytuacji, którą poznajemy w ramach bezpłatnych konsultacji. Pomagamy w przygotowaniu i złożeniu wniosku o upadłość, a także reprezentujemy naszych Klientów w postępowaniu sądowym. Serdecznie zapraszamy do kontaktu w celu poznania szczegółów dotyczących całego procesu ogłaszania upadłości z pomocą specjalistów. Z przyjemnością odpowiemy na każde pytanie.
W większości przypadków obowiązek spłaty weksla ciąży na jego wystawcy – osobie, która własnoręcznym podpisem na dokumencie deklaruje się uregulowania wszelkich należności. Istnieją jednak sytuacje, takie jak weksel trasowany; w takim przypadku zobowiązania dotyczące uregulowania należności przechodzą na osobę trzecią.
Weksel in blanco jest jednym z przydatnych sposobów na zabezpieczenie wierzytelności. Wśród jego najważniejszych zalet wymienia się przede wszystkim przyspieszenie i ograniczenie kosztów potencjalnej egzekucji wierzytelności zabezpieczonej dokumentem. Z tego powodu jest bardzo często wybierany przez osoby oferujące kredyty i pożyczki.
Weksel powinien zawierać w sobie konkretne informacje dotyczące nazwiska trasata, kwoty oraz terminu i miejsca płatności, nazwiska remitenta, a także datę i miejsce wystawienia dokumentu. Istotne, aby słowo „weksel” zostało użyte w tytule dokumentu i było zapisane w tym samym języku, w którym sporządza się treść weksla. Niezbędny jest także podpis trasanta.